Molen de Kaai (tot 2005 korenmolen Sloten) is een achtkante stellingmolen, met een vlucht van 18.10 meter. Het is een bovenkruier wat inhoudt dat men de kap van de molen kan draaien zodat de wieken op de wind kunnen worden gezet.
De molen staat op een bastion van de stadswal en is mede daardoor zeer beeldbepalend.
Varend vanuit Lemmer is de molen samen met de lemsterpoort een prachtig plaatje dat al vele malen op de foto is vastgelegd.
In het jaar 1384 is er voor het eerst sprake van een zeer belangrijke handelsstad Sloten. Het staat wel vast dat er toen al molens waren. Op een kaart van Sloten uit 1523 staat voor het eerst een molen op de huidige plaats afgebeeld. Eerder stond de molen aan de andere kant van het water afgebeeld. Deze molen is gebouwd in 1755 en dus de opvolger van de eerdere standerdmolen die op deze plaats heeft gestaan. (Lees meer)
De molen is op zaterdag open voor bezichtiging en meelverkoop. Vrijwillige molenaars malen nog regelmatig meel met de molen voor verkoop in de eigen molenwinkel.
Hier verkopen we onze produkten voor de thuisbakkers. Zoals volkoren tarwemeel en tarwebloem, volkoren speltmeel, speltbloem, boekweitmeel en mixen voor pannenkoeken, poffertjes, cake, kruidkoek. Maar ook pakketten voor diverse broden, oa. suikerbrood.
Over het verleden van deze molen is niet heel veel bekend. Volgens het kadaster was de molen in 1832 eigendom van Johan Gerhard Wenzel ten Brink, koopman te Sloten.
Op 9 juni 1870 werd de molen aangekocht door Daniël Ruurd Westra. Deze overleed in 1890 waarop zijn zoon Fedde molenaar werd op de korenmolen.
Op donderdag 7 oktober 1897 werd de molen bij openbare verkoop verkocht aan Thijs Bosma, landbouwer te Oude Bildtzijl voor ƒ 925,-. Per onderhandse acte verkocht Bosma de molen vervolgens voor ƒ 900,- aan Pieter Gerrits Bosma.
Twintig jaar later verkeerde de molen in desolate toestand. Een aantal vooraanstaande burgers van Sloten richtte voor behoud van de molen de "Vereniging tot behoud van de korenmolen en van andere monumenten te Sloten" op. De Vereniging verkreeg op 27 juni 1929 de Koninklijke goedkeuring op haar statuten.
Intussen had de Vereniging de molen van Pieter Gerrits Bosma kunnen aankopen voor een bedrag van ƒ 250,-. Vervolgens verrichtte Sj. Joustra uit Tjerkgaast voor ƒ 1.495,- aan herstelwerkzaamheden.
Vanaf 1929 heeft de Vereniging steeds goed voor haar molen gezorgd en diverse malen restauraties uit laten voeren. Zo sloeg op 9 december 1930 de bliksem in en werd een roede geheel versplinterd. Gelukkig was de molen verzekerd en volgde, opnieuw door Joustra, een opknapbeurt voor ƒ 479,-.
Restauraties volgden in 1949, 1963, 1974 en 1993/94.
een werkend monumenT